سرویس سیاست مشرق - «وبلاگ مشرق» خوانشی روزانه در لابه‌لای اخبار و مطالب رسانه‌های کشور است. ما درباره این خوانش البته تحلیل‌ها و پیشینه‌هایی را نیز در اختیار مخاطبان محترم می‌گذاریم. هر روز ۰۷:۳۰ با بسته ویژه خبری-تحلیلی مشرق همراه باشید.

*** 

"مصطفی معین"؛ آشوب، عدم امکان حل مشکلات و دیگر هیچ...

مصطفی معین، فعال چپ و از وزرای دولت اصلاحات به تازگی در بخشی از یک مصاحبه که اعتمادآنلاین آنرا بازنشر داد، در پاسخ به این سؤال که "با توجه به عوارض و مشکلات اقتصادی که این ویروس –کرونا- بر زندگی و معیشت مردم تحمیل کرده، فکر می‌کنید دامنه این مشکلات می تواند به اعتراضات سیاسی هم منجر شود؟ (خصوصا که اعتراضات اخیر مردم مبنای اقتصادی و معیشتی داشت) پیشنهاد شما به مسئولان اجرایی و نظام برای جلوگیری از بروز احتمالی چنین اتفاقی چیست؟ " گفته است:

"همه‌گیری کرونا یک بحران «بهداشتی»، «اقتصادی» و «اجتماعی» فراگیر است که می‌تواند ابعاد سیاسی و امنیتی هم پیدا کند. در همین زمان اندک از شروع کرونا که در آن قرار داریم؛ مصیبت و مرگ و میر فاجعه آمیز کرونا، سرپوش و تسکینی بر التهاب ها و تنش‌های اجتماعی ناشی از فقر و فلاکت معیشتی در اثر ضعف مدیریت‌ها، تحریم اقتصادی آمریکا و بازتاب نگران کننده اخبار اختلاس و فساد مسئولان و بخش‌های مختلف حکومت بوده است. هرچند این موضوع مانند آتشی زیر خاکستر است که هر لحظه می‌تواند دوباره زبانه کشیده و شعله‌ور شود! "

او تصریح می‌کند:‌ بنابراین ضرورت دارد که تمهیداتی در سطح سیاست‌های کلی نظام اندیشیده شود که مهمترین آنها ایجاد هماهنگی و وحدت عمل قوای مختلف در جهت جلب اعتماد و رضایت عمومی است. همچنین با رسیدگی سریع به مشکلات تنگنای معیشت و درآمد اقشار آسیب دیده و آسیب پذیر، انجام اصلاحات ساختاری در «نظامات تصمیم‌سازی، تصمیم گیری و اجرائی»، رونق تولید و اقتصاد و باز کردن فضای سیاسی - اجتماعی، می توان از تکرار اعتراضات و آشوب‌های خیابانی سال‌های اخیر پیش‌گیری کرد.

معین در عین حال گفته است: البته با توجه به عملکرد ضعیف چند ساله دولت و بافت نمایندگان مجلس و رویکردهای سطحی و افراطی آن انتظار چندانی از تحول و گشایش جدی در امور کشور به دور از واقع بینی است! [۱]

*دقت شود همانطور که در اظهارات معین نیز دیده می‌شود؛ او همچون سایر پیرمردهای هسته سخت اصلاحات و اعضای کمیته مشهور X هیچ اشاره‌ای به مذموم بودن اعتراض خیابانی و اینکه هر اعتراضی در شرایط فعلی موجب تشدید مشکلات می‌شود، ندارد!

و این مقوله همانطور که بارها اعلام کرده‌ایم به معنی تشویق به اعتراض خیابانی در قبال مشکلاتی است که اصلاح‌طلبان پدید آورده‌اند.

جالب است که معین در ادامه صحبت‌های خود در حالی ژست ارائه راهکار برای حل مشکلات را گرفته که صراحتاً تأکید می‌کند با توجه به عملکرد ضعیف دولت، انتظار تحول و گشایش ندارد!

ما معتقدیم این سطح از ناامیدی سازی مردم و دعوت تلویحی آنها به اغتشاش و اعتراض خیابانی؛ عملا به معنی فتنه‌گری و فرماندهی اغتشاشات احتمالی است و رویه مذکور اگر مورد روشنگری خواص و تأملات امنیتی قرار نگیرد؛ حتما موجب آسیب خواهد بود. همانطور که در دیماه ۹۶ و آبان ۹۸ موجد آسیب شد. [۲]

بیان این نکته هم ضروریست که راهکارهای ارائه شده از سوی معین به شدت کلی و غیر قابل اندازه‌گیری است و این مقوله حاکی از نمره پایین مصطفی معین در فهم مقولات اجرایی و اقتصادی است.

برخی محافل تحلیلی معتقدند دولت آقای روحانی در حالی که در مقابل ۲ راهکار زودبازده و آسان "کنترل قیمت‌ها" و "ارائه کالابرگ کالاهای اساسی به مردم" است اما تن به این راه حل‌ها نمی‌دهد. و البته تن ندادن به راه حل‌های آسان و زودبازده به معنی وجود تعمّدات خاص است.

***

پیرمردهای اصلاح‌طلب در سالن ژیمناستیک!

محمدعلی ابطحی، فعال چپ، از حامیان رئیس‌جمهور روحانی و معاون رئیس دولت اصلاحات در بخشی از مصاحبه با شماره سه‌شنبه گذشته روزنامه آرمان ملی درباره رئیس‌جمهور روحانی گفته است:

"از ابتدا جایگاه سیاسی وی روشن نبود و با حمایت جریان اصلاح‌طلب انتخاب شد ولی بعد از انتخاب خود را مستقل از این جریان اعلام کرد و از اصلاح‌طلبان فاصله گرفت. همین امر موجب شد پشتیبانی سیاسی نداشته باشد"!

او همچنین در ادامه اظهار می‌کند: در دولت دوم آقای روحانی با نوعی تشتت روبه‌رو شدیم و شاید بتوان گفت دنده عقب رفتیم و رفتار دولت تدبیر و امید متفاوت از قبل بود و شاهد مواضع روشنی که منجر به انتخاب در دوره دوم شد نبودیم.

ابطحی همچنین تصریح کرده است: ‌مروت اقتضا می‌کرد این دولت به‌دلیل پشتیبانی جدی اصلاح‌طلبان، روش‌ها و منش‌های اصلاح‌طلبانه داشته باشد و یا جریانات اصلاح‌طلب در پست‌های کلیدی حضور داشته باشند. ولی واقعیت این است که پس از شروع دولت دوم حتی رئیس دفتر ایشان اعلام کرد اصلاح‌طلبان نقشی در رای ایشان نداشتند. جریان مخالف می‌دانست که آقای‌ روحانی پشتوانه اجتماعی خاصی ندارد و این اصلاح‌طلبان هستند که در بین گروه‌های مردمی پشتوانه دارند و حمایت رئیس دولت اصلاحات از ایشان را خط خبری جدی می‌دانستند و مخالفان آقای روحانی و مخالفان اصلاحات برای زدن اصلاحات و نه زدن آقای روحانی اعلام می‌کردند که این دولت اصلاح‌طلب است. از طرفی جریان اصلاحات هیچ‌نقشی در اداره کشور نداشت و حتی در بسیاری از موارد آقای روحانی و دولت ایشان در نقش تقابل با اصلاحات ظاهر شد. طبیعی است که اصلاح‌طلبان دچار مشکلی جدی شده بودند. [۳]

*بایستی اذعان کرد که مردم و مخاطبان عزیز در حال تماشای یک نمایش فردی ژیمناستیک با تکرار مداوم حرکت "پشتک وارو" هستند!

آقای ابطحی در حالی مدعی نامشخص بودن جایگاه سیاسی رئیس‌جمهور روحانی، فاصله گرفتن او از اصلاح‌طلبان، عدم پشتیبانی اصلاح‌طلبان از رئیس‌جمهور و عقبگرد روحانی در دولت دومش شده که تنها در یک مثال نقض؛ شخص آقای ابطحی در ابتدای دولت دوم رئیس‌جمهور روحانی صراحتاً تأکید کرده بود که اصلاحات و روحانی یکی هستند!

اما مشخص نیست آقای ابطحی چرا فکر می‌کند که مردم و تاریخ دچار بیماری نسیان و فراموشی هستند و چیزی یادشان نمی‌ماند؟

این آقای ابطحی بود که در شماره چهارشنبه، ۱۷ خرداد سال ۹۶ در مصاحبه با روزنامه آرمان امروز گفته بود: "اصلاحات، روحانی است"!

و این مصاحبه و این جمله و این تیتر در صفحه اول آن روزنامه جا گرفته بود.

آیا رواست اکنون که موقع پاسخگویی اصلاح‌طلبان از چرایی عملکرد بد و ضعیف دولتشان فرا رسیده و مشکل گرانی در دامن مردم گذاشته شده؛ آقایان بازی "کی بود کی بود من نبودم"! به راه بیاندازند و همه آنچه برای قالب کردن دولت اعتدال به مردم انجام دادند را منکر شوند!؟

نه! هرگز روا نیست و کسی هم چنین اجازه‌ای به ابطحی و اصلاح‌طلبان نخواهد داد.

همچنین در اینجا، صحبت‌های ۶ سال قبل حسین مرعشی، دیگر هم‌طیفی ابطحی را نیز یادآوری می‌کنیم که درباره یکی بودن روحانی و اصلاح‌طلبان گفته بود:

"دولت اعتدال در یکی از مهمترین عرصه‌هایی که اصلاح‌طلبان خواهان اصلاح در آن بودند، ‌یعنی سیاست خارجی، گام موفقیت‌آمیزی برداشته است. گام‌هایی که از همه‌ی گام‌هایی که ما در دوره اصلاحات فکر می‌کردیم، می‌توانیم موفقیت‌آمیز برداریم هم بلندتر است. دکتر روحانی تلفنی با اوباما صحبت کرد. دیگر تابوی مذاکره با آمریکا شکسته است. رابطه ما با غرب نه به دوازده سال قبل که پرونده‌مان به شورای امنیت رفت، بلکه به چهل سال قبل‌تر برمی‌گردد. ما در حال مصالحه‌ای فراتر از مسئله هسته‌ای با غرب هستیم. "[۴]

جالب است که ماه عسل آقای روحانی و اصلاح‌طلبان به حدی تند و پر حرارت بود که ما در آن روزها می‌نوشتیم اگر آقای روحانی تمام اصلاح‌طلبان را تبعید یا به اعدام محکوم کند نیز اما آنها تا زمانی که موسم "عبور از روحانی" فرا نرسد؛ به هیچ قیمتی دست از روحانی نخواهند کشید.

اظهارات ابطحی مبنی بر عدم حضور اصلاح‌طلبان در مناصب کلیدی دولت و بی‌مروّتی آقای روحانی هم در حالی است که یک نگاه ساده به سابقه سیاسی رجالی مثل اسحاق جهانگیری، علی ربیعی، بیژن زنگنه، محمدباقر نوبخت و... که جملگی در سمت‌های کلیدی دولت آقای روحانی حضور دارند نشان می‌دهد که آقای روحانی بی‌مروّت است یا اصلاح‌طلبانی که زیر بار پذیرش مسئولیت عملکرد او نمی‌روند!؟

ادعای عدم اتخاذ مواضع اصلاح‌طلبانه از سوی رئیس‌جمهور هم در حالی است که مگر آقای روحانی همواره شعاری به جز بازار آزاد و بدون نظارت! مذاکره و رفع حصر داشته است!؟ و مگر نه اینست که اینها تماماً آرمانشهر اصلاح‌طلبان بوده‌اند!؟

بهتر است آقای ابطحی و دوستان اصلاح‌طلبش از اجرای نمایش‌های آکروباتیک خودداری کنند و در سنین پیری به دنبال ژیمناست شدن نباشند... چه اینکه هم موجب تعجب عمومی است و هم برای سلامتی ایشان مضرّ خواهد بود!

البته گویا اجرای نمایش‌های آکروبات در اردوگاه مشترک اصلاح‌طلبان و اعتدالیون مد روز شده است.

به تازگی و پیش از ابطحی، محمدعلی وکیلی، سخنگوی ستاد انتخابات رئیس‌جمهور روحانی هم که زمانی گفته بود سهم روحانی از مشکلات موجود تنها ۱۰ درصد است؛ اظهار کرده که ما برای ناکارآمدی خودمان هیچ توجیهی نداریم. [۵]

***

"ملک جماران"؛ بهشت یا جهنم اصلاح‌طلبان!؟

محمدجواد حق‌شناس، فعال اصلاح‌طلب و عضو شورای شهر تهران در مصاحبه با شماره سه‌شنبه گذشته روزنامه اعتماد پیرامون دلیل قطع شدن روند حضور شهردار تهران در جلسات هیئت دولت، توضیحاتی را ارائه کرد.

حق‌شناس با بیان اینکه شهرداری در ماجرای تخلف نهاد ریاست‌جمهوری در ساخت یک بنا در محله جماران، علیرغم مساعدت‌هایی که داشته اما سرانجام با پیگیری‌های شورای شهر مجبور شده قسمت‌هایی از آن بنا را تخریب کند، گفته است:‌

شنیده‌ام که شهردار به‌دلیل این اتفاق در جلسه هیات دولت مورد پرسش قرار می‌گیرد و توضیحاتی می‌دهد که گویا موردپسند مقامات قرار نمی‌گیرد. فکر می‌کنم این جلسه اولین جلسه تیرماه بوده است؛ چراکه پروانه ساخت این ملک، ۲۹ خرداد صادر شده که روز پنجشنبه است و فکر می‌کنم اولین جلسه، یکم تیرماه بوده است. از آن تاریخ به بعد، آقای شهردار دیگر در جلسه حاضر نشده است. در جلسه هم‌اندیشی شورا و شهرداری هم من از آقای شهردار سوال کردم که داستان چیست که ‌ایشان چندان از جزییات نگفت و فقط به بیان این نکته بسنده کرد که «پیگیری شورا موجب شکرآب شدن روابط دولت و شهرداری شده است.»

حق‌شناس می‌افزاید: عدم حضور ایشان در جلسات هیات دولت یک مساله را قطعی می‌کند که پس از آن تخلفِ نهاد ریاست‌جمهوری، تخریب بخشی از سازه و دخالت شورای شهر که باعث تذکر اعضای شورای شهر شد، چندان به مذاق صاحبان قدرت در دولت خوش نیامده است. عجیب است رییس‌جمهوری که در مناظرات انتخاباتی مدام مطرح می‌کرد «من سرهنگ نیستم» و «حقوقدانم» به‌جای اینکه از برخورد قانونی با تخلف صورت گرفته، خوشحال باشد و تشویق کند و همکاران خود را مورد پرسش قرار دهد و اگر لازم است تنبیه کند، روند و رویکری پیش گرفته که امروز شاهد آن هستیم و خلاف این موضوع است. این رفتار از دولتی که مدعی قانونمداری است، ‌همخوانی ندارد.

او تصریح کرده است: افکار عمومی باید در این خصوص توضیحاتِ مسوولان نهاد و ریاست‌جمهوری را بشنوند و بدانند ایشان چه توقع و انتظاری از شهردار داشتند. البته حتی اگر توقعی از شهردار داشته، شهردار حق ندارد حق شهر و شهروندان را نادیده بگیرد. رویکرد مطالبه‌گرانه‌ای که شورای شهر، بجا و درست بوده است.

حق‌شناس این نکته را هم گفته است که: "جلسات هیات دولت چندان ‌آش دهن‌سوزی هم نیست. آقای شهردار در اتاق خودش بماند و وظایفش را انجام دهد و اگر قرار است جایی پاسخگو باشد، صحن شورای شهر به نمایندگی از مردم است. به نظر من با این رویکرد، اگر نهاد ریاست‌جمهوری از شهردار عذرخواهی کرد که آقای حناچی برود؛ وگرنه ضرورتی ندارد در این جلسه حضور داشته‌باشد. "[۶]

*ما حتما مسئولیت‌پذیری شهرداری و شورای شهر را در این زمینه می‌ستاییم و ارج می‌گذاریم.

اما نمی‌توان از این حقیقت غافل بود که آقای روحانی گزینه انتخاباتی همین افراد در دو انتخابات بوده و آسیب‌هایی هم که امروز به موجب ناکارآمدی دولت مشترک اصلاح‌طلبان و اعتدالیون دامان مردم و کشور را گرفته؛ بسی بیشتر از تخلفات یک ساختمان در محله جماران تهران است...

به دیگر سخن اینکه ایکاش آسیب عملکردی آقای روحانی و دولت ایشان فقط منوط به همان تخلفات ساختمانی بود تا با عملکرد مناسب شهرداری و شورای شهر شاهد عکس‌العمل مناسب نسبت به آن باشیم...

و نکته آنکه شخص آقای حق‌شناس و دوستان اصلاح‌طلب ایشان بوده‌اند که چنین ارمغانی را به رأی مردم ایران هدیه کرده‌اند! اما امروز خود را فقط سرگرم تخلفات یک ملک در جماران نشان می‌دهند.

یک تخلف ساده ساختمانی را با کلنگ و بولدوزر می‌توان رفع کرد اما پاسخگویی گرانی‌های اخیر، کاهش قدرت خرید مردم و افزایش بیکاری و ... کار کیست و آیا اصلاح‌طلبان مسئولیت خود را در قبال کسی که می‌گفت "من سرهنگ نیستم"! اما امروز تناقضاتش آشکار شده؛ خواهند پذیرفت یا خیر!؟

قبل از حق‌شناس، احمد شیرزاد از دیگر فعالان اصلاح‌طلب نیز در اظهاراتی گفته بود: "بعد از این اگر کسی شعار داد که کلید حل مشکلات را دارد جامعه باید به او بگوید دروغ نگو، شوخی نکن و شعار نده چون قدرت این کار در اختیار تو نیست و کسانی قبل از تو بوده‌اند که نتوانستند این کارها را انجام بدهند. "[۷]

***

1_https://etemadonline.com/content/422220

2_ mshrgh.ir/1099072

3_ http://www.armanmeli.ir/fa/print/main/293569

4_ https://www.farsnews.ir/news/13940621001579

5_ mshrgh.ir/1099989

6_ http://www.etemadnewspaper.ir/fa/main/detail/151879

7_ mshrgh.ir/1097191